آموزش برنامه نویسی با qt(جلسه اول)

آموزش برنامه نویسی با qt

با نام و ياد خدا در اينجا قصد داريم که آموزش برنامه نويسي با QT را به شما عزيزان آموزش دهيم. آموزش هایی رو برای برنامه نویسی با زبان C++‎‎‎ با Qt  مي خواهيم ارائه بدیم. البته اين رو هم ذکر کنم که در اين جلسه ما فقط به معرفي و نيازهاي اوليه qt مي پردايم.

هدف از این آموزش ها آشنایی با امکاناتی هست که در Qt میتونیم استفاده کنیم که شامل کد نویسی کمتر / خروجی و طرح های بیشتر و در نهایت استفاده در پلتفرم های مورد نظر مي شود.

نسخه Qt برای این آموزش خواهد بود : Qt 5.2 با کامپایلر MinGW و MSVC2012.
همچنین آموزش های لازم برای ارتباط برقرار کردن دو محیط قدرتمند زبان C++‎‎‎‎ یعنی Qt و Visual Studio 2012 و 2013 رو انشاالله آموزش خواهم داد.

سیستم عامل مناسب : لینوکس Ubuntu و ویندوز 7 و 8

 مرحله 1 : مقدمات و معرفی Qt برای شروع کار :

ابتدا لازمه توضیحاتی در رابطه با اینکه Qt چیه و چرا باید ازش استفاده کنیم رو میدم :

همانطور که می دانید امروزه توسعه نرم افزار و به روز رسانی های آن در انواع پلتفرم ها از قبیل Linux , Windows , Mac OS X و همچنین پلتفرم های موبایلی و تبلتی از قبیل Andoird , IOS , Backberry و … با سرعت بسیار زیادی دنبال می شود ؛ همچنین آرزوی اکثر برنامه نویسان این است که یک زبان ویژه با تمامی قابلیت ها و مهمتر از همه پشتیبانی از Objective Oriented و Performance بالا رو همراه با یک IDE همه کاره و جذاب در اختیار داشته باشند که در این صورت به جای تجربه کردن تمامی محیط های برنامه نویسی در این زمینه ها پیشنهاد میکنم خیلی راه دوری نروید زیرا با استفاده از محیط برنامه نویسی Qt که پشتشم یه زبان غولی مثل C++‎‎‎‎ واستاده تقریبا همه آرزوهای شما در برنامه نویسی فراهم می شود.

در رابطه با توانایی ها و قدرت زبان C++‎‎‎‎ آشنا هستید اینکه یک زبان مادر (پایه) است و خود مستقیم بدون متکی و وابسته بودن یه به سیستم عامل یا زبان برنامه نویسی دیگری کار خودش رو انجام می دهد , در این میان طی این سال ها که زبان های برنامه نویسی پیشرفته بسیار زیادی رو داشتند طوری که برنامه نویسان به راحتی میتوانند توسط زبان های مثل C#‎‎‎‎ و … برنامه های مورد نظر خود را در کمترین زمان با محیط و گرافیک قابل توجهی تولید کنند که تمامی این موارد باعث شده بود زبان C++‎‎‎‎ از نظر برنامه نویسان بی حوصله یک زبان سخت و خواستار حال حوصله درست حسابی از طرف برنامه نویس می باشد بنا بر این دلایل سختی و همچنین ساده نبودن طراحی توسط این زبان شاید دلیلی برای کم رنگ شدن این زبان در طراحی و تولید فرم ها و خروجی های قوی بود که ذتا هر کسی که با این زبان واقعا کار کرده میداند که چنین نیست ! زیرا به تنهایی تکمیل و جامع است فقط وقت و کد نویسی بیشتری برای تولید خروجی های مشابه در زبان های دیگری همچون C#‎‎‎‎ را دارد ؛ حال چکار کنیم ؟ آیا با این حال برنامه نویسی با سرعت کم در این زبان خواهان خودش رو داره ؟
جواب سوال رو اینگونه پاسخ میدم : اولا نیازی نیست به کد نویسی زیاد و سخت چون همونطور که زبان های دیگه در طی این سالها پیشرفت کرده زبان C++‎‎‎‎ هم خالی از پیشرفت نبوده و نسبت به قبل بسیار توانمند و خود کفاست , در این میان نه تنها در رابطه با قابلیت ها موارد زیادی در نسخه های 11 این زبان رفع و توسعه داده شده است در کنار این IDE بسیار جذابی که به داد برنامه نویسان و مشتاقان این زبان اومده به نام Qt ! با آوای (کی یوت) یا کیوت؛

همه چیز ساده تر , روانتر و جذابتر شده و سرعت برنامه نویسی و طراحی فرم ها و قالب بندی های پیشرفته که قبلا نیاز به کد نویسی های بسیار زیادی داشت بسیار بهتر از قبل شده به طوری که به جرئت میتونم بگم من خودم که بسیار سخت پسند هستم در نگاه اول کار با Qt رو پسندیدم , این محیط بر خلاف محیط های VS به هیچ عنوان سیاست انحصاری بودن رو ندارد و فقط ویندوز نیست که از قدرتمندترین IDE این دوره زمونه پشتیبانی میکند بلکه سیستم عامل های قدرتمند یونیکسی مثل Linux Ubuntu و Mac OS X این محیط برنامه نویسی خارق العاده رو کاملا پشتیبانی میکنن و این در ابتدای کار به تنهایی ارزشمند است.

از قابلیت هایی که نمیشه ازشون به این راحتی چشم پوشی کرد می توان به قابلیت Cross platform بودن برنامه های تولید شده توسط C++‎‎‎‎/Qt اشاره کرد که شما به راحتی میتونید خروجی رو در سیستم عامل مورد نظرتون دریافت و کامپایل کنید حتی سیستم عامل هایی مثل IOS و Android که امروزه برنامه نویسی موبایل هم یجورایی بازارش گرمه.

قابلیت ها در طراحی : 

قابلیت طراحی فوق العاده با QML و همچنین پشتیبانی از CSS و HTML یکی دیگه از مزایای Qt هستش که میتونید برنامتون رو بترکونید مثلا فرض کنید یک فرم طراحی میکنید در حالت عادی خالی از style و افکت های ویژه هست برای این کار میتونید با استفاده از HTML و CSS برنامتون رو به طور شگفت انگیزی طراحی کنید.

استفاده از قابلیت های HTML یکی از بهترین و جذابترین مواردی میتونه باشه که در برنامه نویسی Desktop و Mobile خیلی خیلی جذاب خواهد بود همه این قابلیت ها دست به دست هم میدن تا برنامه نویس سختی های C++‎‎‎‎ رو فراموش کنه و با علاقه تمام برنامش رو طراحی و در نهایت ری هر پلتفرمی که دوست داره کامپایل کنه.

یه چکیده کلی از تعریف این محیط :

دیگه نیازی نخواهد بود برین سراغ Objective-C برای تولید نرم افزار های IOS و MAC OS X یا نیازی نیست برید سراغ Java برای تولید نرم افزار های Android یا نیازی نیست برید سراغ زبان های بدبختی مثل VB یا C#‎‎‎‎ برای تولید برنامه های ویندوزی ! و در نهایت نیازی نیست فقط مجبور باشید برای صنعت سخت افزار از C++‎‎‎‎ استفاده کنید بلکه با داشتن علم یک زبان قدرتمندی مثل C++‎‎‎‎ میتونید با یک تیر چندین نشان رو همچین بزنید که خدا بداند که چه شود !!!

یادم نره بگم که میتونید طراحی وب هم داشته باشید هامنظورم از همه کاره بودن یعنی واقعا همه کارست

پس شد یاد گیری زبان C++‎‎‎‎ و آشنایی با محیط Qt که یک نوع فریم ورک ویژه ای برای این زبان است برنامتون رو بترکونید حالا با در نظر داشتن اینکه اطلاعات HTML , CSS , QML , JavaScript رو هم دارید دیگه چه بهتر هرطور که مهربونتون می خواد مانور بدین که در نهایت منجر به یک خروجی مقابل میشود : قدرت , سرعت , کیفیت , ارتباط مستقیم با سخت افزار ! و در کنار این محیط با کیفیت بالا و همچنین طراحی مدرن همه و همه در خروجی نهایی برنامه شما حس خواهد شد.

مرحله 2 : راهنمایی برای دانلود مناسبترین نسخه از Qt

قبل از شروع کار بهتره توضیحاتی در رابطه با اینکه کدام ویرایش از Qt رو باید دانلود کنید رو بدم به صورت زیر :

نکته : برای استفاده از Qt ما دو روش داریم که در این دو روش یکیش رایگان هست و یکیش شامل هزینه ای در رابطه با لیسانس IDE هستش , در رابطه با این دو مورد باید بگم هیچ تفاوتی آن چنانی بین این دو نسخه پولی و رایگان وجود نداره به جز نوع کامپایل اون که در نسخه پولی شما میتونید خروجی static بگیرید و تنها در صورت پرداخت هزینه میتونید برنامتون در حالت Static رو به فروش برسونید , فعلا میریم سراغ نسخه تحت مجوز LGPL که به شما اجازه کامپایل به صورت داینامیکی رو میده.

ما در بخش دانلود سایت رسمی Qt انواع مختلفی از ویرایش های اون را میبینیم که در لینک رسمی موجود هست : http://qt-project.org/downloads

قبل از همه چیز باید سیستم عاملی که شما روی اون کار میکنید رو مشخص کنید هرچند الان 99 درصد روی ویندوز کار میکنید ولی وقتی دیگه اسم C++‎‎‎‎‎ میاد وسط تورو خدا ولش کنید این سیستم عامل رو برید روی Linux یکم به خودتون تغییر تحولات بدین هم از لحاظ روحی تاثیر داره هم تجربه میکنید و این خوبه.

به طور کلی معنی عنوان لینک های قابل دریافت به صورت مقابل زیر معنی میشود :

مثلا : Qt 5.2.0 for Windows 64-bit (VS 2012, OpenGL, 589 MB) یعنی چی ؟

خب Qt 5.2.0 که نام و نسخه برنامه هست for Windows همون نوع سیستم عامل هست که روش باید نصب کنید 64-bit معماری سیستم عامل نصب شده هستش دقت کنید شاید CPU شما 64 بیتی باشه ولی اگه نسخه 32 بیتی سیستم عامل رو نصب کردین باید در این حالت 32 بیتی Qt رو دریافت و نصب کنید ! VS 2012 و یا MinGW 4.8 نوع کامپایلر همراه با Qt هستش و مورد آخر اگه OpenGL رو نسخه شما باشه یعنی Qt شما از OpenGL هم پشتیبانی میکنه.

حالا بریم سر اصل مطلب :

در صورتی که از سیستم عامل ویندوز استفاده میکنید نسخه های Qt 5.2.0 for Windows رو باید دریافت و نصب کنید.
در صورتی که از سیستم عامل لینوکس (Ubuntu) استفاده میکنید نسخه های Qt 5.2.0 for Linux رو باید دریافت و نصب کنید.
در صورتی که از سیستم عامل مکینتاش (Mac OS X) استفاده میکنید نسخه های Qt 5.2.0 for Mac رو باید دریافت و نصب کنید.

حالا توضیحات در باره جزئیات نسخه ها برای دانلود : نسخه های 32 بیتی همون معماری x86 هستند و نسخه های 64 بیتی هم همون مهماری x64 هستند.

در حالت عادی شما میتونید روی سیستم عامل های دسکتاپی کار کنید و برنامتون رو کامپایل کنید ولی اگه نیاز به کامپایل برنامه روی سیستم عامل های IOS و Android دارید باید نسخه های زیر رو دانلود کنید :

برای Android میتونید از نسخه Qt 5.2.0 for Android Windows برای استفاده در محیط ویندوز دانلودش کنید.
برای Android میتونید از نسخه Qt 5.2.0 for Android for Linux برای استفاده در محیط لینوکس دانلودش کنید.

برای IOS حتما باید سیستم عامل مک داشته باشید و نسخه Qt 5.2.0 for iOS رو دانلود کنید , همچنین میتونید Qt 5.2.0 for Android رو هم برای کامپایل برای اندروید در محیط مک دانلود کنید و یا هر دویه اینهارو میتونید به صورت Qt 5.2.0 for Android and iOS دریافت کنید.
پس از آماده سازي شما مي توانيددر قسمت بعدي اين آموزشها  کد نويسي رو شروع کنيد.

هر گونه سوال و پیشنهاد برای بهتر شدن آموزش ها را در قسمت نظرات مطرح فرمایید و همچنین برای مطالب بیشتر به قسمت آموزش کامپیوتر شبکه آموزشی پژوهشی ایران – مادسیج مراجعه کنید.

قسمت بعدي