معرفی رشته مشاوره

 

 

شاید برای اکثر شما این سوال پیش آمده باشد که مشاوره چه تفاوتی با روانشناسی دارد ؟در مورد تفاوت این دو رشته ، باید گفت روان شناسی یك علم تحقیقاتی است،  اما مشاوره بیشتر جنبه كاربردی دارد­ و از تحقیقات و داده های روان شناسی برای حل مشكلات مردم استفاده می کند. همچنین موضوع روانشناسی (روانشناسی بالینی)مطالعه بیماری های روحی و روانی است .اما مشاوره با افراد بهنجار سروکار دارد .هرگاه فرد،در جریان رشد، سازگاری،تصمیم گیری، تعامل اجتماعی وموقعیت های تحصیلی، شغلی و خانوادگی با مشکلی روبه رو شود، از خدمات مشاوره ای استفاده می کند. رشته مشاوره در مقطع کارشناسی ارشد ، در زیر مجموعه علوم تربیتی 2 قرار می گیرد و شامل 4 گرایش است : خانواده ، مدرسه ، توانبخشی و شغلی .

مشاوره خانواده ، معمولا اولین اولویت داوطلبان کنکور است . این رشته به مطالعه رفتارهاي زوجين از قبيل مسائل زناشويي، سازشي، روابط ، مشکلات بین زوجین، ازدواج، جدایی ، مهارتهاي زندگي وتفاوتهاي فردي ، همچنین راه های  فرزند پروری ونحوه ارتباط مناسب با آن ها، مسائل رشدی و رابطه بین افراد نسل های مختلف می پردازد. ارائه مشاوره ازدواج و کمک به مراجعان در انتخاب همسر،مشاوره زناشویی ،کمک برای حل مشکلات موجود در خانواده و داشتن زندگی بهتر از جمله وظایف مشاور خانواده است.  

گرایش مدرسه که به اشتباه برخی آن را مشاوره تحصیلی می نامند ، تقریبا بین داوطلبان کنکور از جایگاه دومی برخوردار است.هدف اصلی مشاوره در موقعیت های آموزشی ، کمک به دانش آموزان در زمینه های کشف شخصیت ، تواناییها ومحدودیت های خویشتن، فراگیری نحوه ارتباط وسازگاری بادیگران، توفیق در کار مدرسه ،غلبه بر احساس تنهایی، خشم، ترس وعدم اطمینان است . مواردی چون: افت تحصیلی، اضطراب امتحان، فرار از مدرسه، اعتیاد به اینترنت یا مواد مخدر، نحوه ارتباط با جنس مقابل، برنامه ریزی، انتخاب رشته و … از جمله موارد متداول این گرایش محسوب می شود .سازماندهی وسرپرستی خدمات راهنمایی ومشاوره در مراکز آموزش و پرورش ، مدارس ومراکز تربیت معلم ، ارائه خدمات مشورتی به معلمان ، والدین و آموزش بهداشت روانی دانش آموزان از جمله دیگر وظایف مشاور مدرسه است .

درباره گرایش بعدی باید گفت مشاوره شغلی فرآیندی پویاست که در آن اطلاعات لازم در مورد خصوصیت فردی ودنیای کار در دسترس مراجع قرار می گیرد تابر اساس این اطلاعات ، وی تصویر روشن ومشخصی از خود ومیزان انطباق ویژگی های خویش با فرصت های شغلی کسب کند وبا کمک مشاور، اطلاعات به دست آمده را تجزیه و تحلیل و شغل مناسبی را انتخاب کند .مشاور شغلی می تواند در محیط های اداری و سازمانی مشغول به کار شود و با مسائل روان شناختی رایج در سازمان های دولتی و خصوصی درگیر شود. مواردی چون : افزایش رضایت شغلی، انگیزش شغلی، تعهد سازمانی، نحوه استخدام کارکنان، کار گروهی، کارآفرینی و مدیریت نقش های چندگانه از جمله موضوعات این گرایش محسوب می شود. 

وبالاخره مشاوره توانبخشی برای کمک به افراد ناتوان انجام می گیرد وفرآیندی است که درطول زندگی به یاری افراد ناتوان می شتابد وبه آنان درغلبه بر نارساییها ، تغییر نگرش ها، اصلاح رفتار، سازگاری با محیط، کسب مهارت های اجتماعی وشغلی وحرکت درجهت استقلال فردی واقتصادی کمک می کند.این مشاوره پس از ایجاد رابطه حمایتی – تشخیصی با فرد ناتوان به او کمک می کند تا از خدمات درمانی،اجتماعی وشغلی بهره مند شود . مراجعانی مانندنوجوانان بزهکار، خیابانی، کار، معتادان، افراد بی سرپرست یا بدسرپرست، زنان بیوه، سالمندان، که در دسته آسیب دیده اجتماعی یا در معرض خطر قرار دارند. علاوه بر این کودکان دچار انواع اختلالات رفتاری، کم توان ذهنی، سرآمد و دچار مشکلات سازگاری و افرادی چون معلولین، بیماران خاص و جانبازان هم در دسته جسمانی قرار می گیرند.هدف مشاوره توان بخشی تربیت افرادی است که بتوانند با انجام مشاوره های فردی ، گروهی و خانوادگی، به افراد در هنگام روبرو شدن با رویدادهای پیش بینی نشده از قبیل تصادف، زلزله، سیل، جنگ، مرگ یکی از عزیزان یا بیکاری یا ورشکستگی و نظایر آن،  ترک اعتیاد مواد مخدر و مشروبات الکلی ، سازگاری با ترک یا طلاق همسر ،  پیشگیری و درمان کودکان معلول آن هارا یاری دهند.

صلاحیت حرفه ای مشاوران :

برای احراز شغل مشاوره  دست کم داشتن تجربه عملی وعلمی در این زمینه ها لازم است :  

رابطه یاورانه ، رشد وتکامل انسانی ، آشنایی باراهنمایی و مشاوره گروهی ، نظریه های مشاوره ، آسیب شناسی روانی ، ارزیابی روانی وکارورزی .همچنین از آن جایی که مراجعه کنندگان ، از اقشار مختلف جامعه ودارای مشکلات متنوعی هستند ، دانشجوی این رشته باید با روانشناسی ، تعلیم و تربیت ، مسائل اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی ، فلسفی و مذهبی آشنا باشد  تا بتواند آن ها را به خوبی راهنمایی کند . خوب گوش دادن و خوب سخن گفتن دو ویژگی مهم و ضروری برای دانشجوی مشاوره است چون یك مشاور باید بتواند با صبر و بردباری و آرامش درونی خود فضای مناسبی برای مراجعه كننده ایجاد كند و به او اجازه دهد كه خود را تخلیه كرده و دغدغه های ذهنی خویش را بیان کند. همچنین دانشجوی مشاوره از سویی باید شخصیتی متعادل داشته باشد تا بتواند بر دیگران تاثیر گذاشته و به درستی آنها را راهنمایی كند و از سوی دیگر اهل تحقیق و پژوهش باشد تا علل مشكلات و بحران های موجود در جامعه را ریشه یابی كند.

بازار کار :

مشاوره‌ يكي‌ از شغل‌هاي‌ تعريف‌ شده‌ در آموزش‌ و پرورش‌ است و هر مدرسه‌ در مقطع‌ متوسطه‌ يا پيش‌دانشگاهي‌ حداقل‌ نياز به‌ يك‌ مشاور دارد‌. در ضمن‌ يك‌ مشاور مي‌تواند به‌ غير از آموزش‌ و پرورش‌ در بهزيستي‌، كميته‌ امداد ، فرهنگسراها ، مراكز بازپروري، کلینیک های تخصصی‌ و زندان‌ها به‌ كار مشاوره‌ بپردازد.تمام گرایش های ۴گانه این رشته می توانند بعد از اتمام مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری و بعد از اخذ صلاحیت های مورد نظر سازمان نظام روانشناسی و مشاوره یا سازمان بهزیستی، کار مستقل انجام دهند.