معرفی رشته مهندسی مکانیک 3,989 بازدید بدون دیدگاه رشته مهندسی مکانیک (Mechanical Engineering) مقدمه طبق تعریف فرهنگ لغت آکسفورد مکانیک به معنای “اجزاء کارکننده و ماشینی هر چیزی” است. “لئونارد اولر” ریاضیدان بزرگ سوئیسی می‌گوید: “مکانیک بهشت ریاضیات است”. دکتر آریا الستی استاد مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف در معرفی این علم می‌گوید: “علم مکانیک به تحلیل حرکت و عوامل ایجاد کننده حرکت مانند نیروها و گشتاورها و شکل حرکت می‌پردازد. اما مهندسی مکانیک تا حدودی با علم مکانیک تفاوت دارد چرا که یک مهندس مکانیک علاوه بر علم مکانیک باید بسیاری از علوم دیگر را یاد گرفته و بعضی از هنرها را نیز کسب کند. شاید بتوان گفت که رشته مهندسی مکانیک ، رشته تحلیل و طراحی سیستم‌های دینامیکی و استاتیکی است.” چه در کشور ما و چه در بقیه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، مهندسی مکانیک گسترده‌ترین رشته مهندسی از نظر دامنه فعالیت‌ها و کاربرد است. مهندسان مکانیک، گستره وسیعی از دستگاه‌ها، فرآورده‌ها و فرآیندها را تولید می‌کنند؛ از قالب ساخت سوزن ته‌گرد تا مدلسازی حرکت ماهواره‌ها در فضای خارج از جو، موتورها و سیستم‌های کنترل خودرو و هواپیما، نیروگاه‌های الکتریکی، دستگاه‌های پزشکی و اجزا و قطعه‌های گوناگون موتورهایی با ابعاد میکروسکوپی گرفته تا چرخ‌دنده‌های غول‌آسا، فناوری لیزر، طراحی و ساخت به کمک رایانه، ماشینی کردن و روباتیک، طراحی و ساخت دستگاه‌های تهویه تا رایانه‌های شخصی و تجهیزات ورزشی و دستگاه‌های پیچیده پزشکی، همه و همه گوشه‌ای از محصولاتی‌اند که از تلاش و دانش مهندسان مکانیک سرچشمه می‌گیرند. دکتر محمد دورعلی یکی دیگر از اساتید مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف نیز در معرفی این رشته می‌گوید: “رشته مهندسی مکانیک را شاید بتوان از نقطه‌نظر تنوع موضوعات تحت پوشش، جامع‌ترین رشته مهندسی به شمار آورد. چون رشته مهندسی مکانیک در برگیرنده تمامی علوم و فنونی است که با تولید ، تبدیل و استفاده از انرژی، ایجاد و تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشین‌آلات و به کارگیری مواد مختلف در ساخت آنها و همچنین طراحی و کنترل سیستم‌های مکانیکی، حرارتی و سیالاتی مرتبط می‌باشد. به عبارت دیگر محاسبات فنی، مدلسازی و شبیه‌سازی، طراحی و تهیه نقشه‌ها، تدوین روش ساخت، تولید و آزمایش تمامی ماشین‌آلات و تاسیسات موجود در دنیا، با تکیه بر توانایی‌های مهندسان مکانیک انجام می‌گیرد.” مهندسی مکانیک به میزان زیادی، هم‌پوشانی‌هایی با مهندسی هوافضا، مهندسی دریا، مهدسی خودرو، مهندسی راهآهن، مهندسی کشاورزی، مهندسی پزشکی، مهندسی مکاترونیک و به میزان کمی با مهندسی رباتیک، مهندسی صنایع، مهندسی معدن، مهندسی متالورژی، مهندسی عمران، مهندسی برق، مهندسی هستهای، مهندسی شیمی و مهندسی نفت دارد. مهندسی مکانیک شالوده قوی از مهندسی است توانایی‌های مورد نیاز برای رشته مهندسی مکانیک در حقیقت رشته مکانیک بخشی از علم فیزیک است که با استفاده از مفاهیم پایه علم فیزیک و به تبع آن ریاضی به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آنها می‌پردازد. به همین دلیل دانشجوی مهندسی مکانیک باید در دو درس ریاضی و فیزیک قوی باشد (شاید به همین دلیل باشد که دانشجویان همیشه از مهندسی مکانیک به عنوان یکی از دشوارترین رشته‌ها یاد می‌کنند) و همچنین از هوش استعداد و قدرت تجسم خوبی برخوردار باشد. یک مهندس مکانیک بنا به مقتضیات رشته خود می‌بایست در محیط‌های تولیدی و در کارخانه‌ها اکثراً مشغول به کار گردد و در نتیجه باید توانایی کار در محیط‌های شلوغ و پرسروصدا و خشن و دور از شهر را داشته باشد. زمینه‌های فعالیت در مهندسی مکانیک یک مهندس مکانیک میتواند در زمینه‌های مختلفی فعالیت کند، که میتوانیم به طور خلاصه به موارد زیر اشاره کنیم: در زمینه طراحی ماشین‌ها و دستگاه‌هایی که هر نوع محصولی را ساخته و بسته‌بندی می‌کنند. تجهیزات گردنده مانند پمپ‌ها، فشرده‌سازها (کمپرسورها). مخزن‌های تحت فشار، رآکتورها. سامانه‌های لوله‌کشی. وسیله‌های نقلیه مانند خودرو، کامیون، اتوبوس، هواپیما، قطار وغیره. تجهیزات حمل مواد مانند تسمه‌نقاله‌ها، روبات‌ها. طراحی کنترلر برای سیستم‌های دینامیکی. طراحی سیستم‌های تهویه مطبوع، گرمایش و سرمایش در ساختمانها در زمینه تحلیل شکست و فرسودگی دستگاه‌ها. روش اجزاء محدود و دینامیک سیالات محاسباتی بهبود عملکرد و قابلیت اطمینان قطعات. انتقال گرما، مکانیک سیالات. ارتعاشات مکانیکی، آکوستیک. در زمینه ساخت و تولید ساخت قالب‌های تزریق پلاستیک، قالب‌های فلزی پرس، فرج و سمبه ماتریس. ساخت قطعات صنعتی ساخت ماشین‌آلات در ابعاد کوچک و بزرگ. فرآیندهای ماشینکاری طراحی و ساخت قالبها و قیود روشهای اتصال و جوشکاری روشهای ریختهگری در زمینه کنترل کیفیت آزمایش کیفیت، امنیت و قابلیت اطمینانِ فرآورده‌ها، دستگاه‌ها و فرآیندها در زمینه‌های نوین فناوری نانو سیستم‌های دارورسانی در ابعاد نانو نانو کامپوزیتها، نانوکریستالها، نانو لولههای کربنی سیستم‌های میکروالکترومکانیکی و سیستم‌های نانو الکترومکانیکی آینده شغلی و بازارکار دانش مکانیک دانش زندگی هست. در هر مجتمع و کارگاه صنعتی نیاز به فارغ‌التحصیلان این رشته امری ضروری و مشهود است و با توجه به حرکتهای صنعتی این چند ساله اخیر کشور مهندسان مکانیک بیش از پیش در گرداندن چرخ صنعت دخیل شده‌اند، از این رو ورود به بازارکار در این رشته چندان سخت به نظر نمیآید. در کشور ما صنعت نفت، صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی و صنعت هوافضا مهم‌ترین زمینه‌های شغلی را برای مهندسان مکانیک فراهم آورده‌اند. صنعت پزشکی و داروسازی هم فرصت‌های شغلی جدیدی برای مهندسان مکانیک به وجود آورده‌اند. در کل چشم‌انداز شغلی مهندسان مکانیک، امیدبخش و پایدار است. مهندسان مکانیک معروف جیمز وات: تکمیل کننده موتور بخار و پدر انقلاب صنعتی فردیناند پورشه: بنیان‌گذار شرکت خودروسازی پورشه اتوره بوگاتی: بنیان‌گذار شرکت خودروسازی بوگاتی ویلیام کارپو دورانت: بنیان‌گذار شرکت جنرال موتورز آرماند پژو: بنیان‌گذار شرکت خودروسازی پژو انزو فراری: بنیان‌گذار شرکت خودروسازی فراری لوئی رنو: بنیان‌گذار شرکت خودروسازی رنو ساموئل کولت: سازنده اسلحه کولت آیزاک سینگر: سازنده نخستین چرخ خیاطی خانگی آلفرد برنارد نوبل: پایه‌گذار اندیشه جایزه نوبل منبع: شبکه آموزشی پژوهشی ایران – مادسیج