معرفی گرایش مهندسی لجستیک و زنجیره تامین

مقدمه

امروزه خواست مشتری برای کیفیت بالا و خدمت رسانی سریع موجب افزایش فشارهایی شده است که قبلا وجود نداشته است، در نتیجه شرکتها به تنهایی نمی توانند از عهده تمامی کارها برآیند. در بازار رقابتی موجود، بنگاه های اقتصادی و تولیدی علاوه بر پرداختن به سازمان و منابع داخلی، به مدیریت و نظارت بر منابع و ارکان مرتبط خارج از سازمان نیازپیدا کرده اند. مدیریت زنجیره تامین  پدیده ای است که این کار را به طریقی انجام می دهد که مشتریان بتوانند خدمت قابل اطمینان و سریع را با محصولات با کیفیت در حداقل هزینه دریافت کنند.

مدیریت زنجیره تامین

مديريت زنجيره تأمين شامل همكاري و هماهنگي با شركاي زنجيره همانند تأمين كنندگان، واسطه ها، ارائه دهندگان خدمات شخص ثالث و مشتريان خواهد بود. در واقع مديريت زنجيره تأمين، وظيفه يكپارچه سازي عرضه و تقاضا را در داخل و ميان شركت ها را بر عهده دارد. زنجيره تامين بر تمام فعاليتهاي مرتبط با جريان و تبديل كالاها از مرحله ماده خام (استخراج) تا تحويل به مصرف‌كننده نهايي و نيز جريانهاي اطلاعاتي مرتبط با آنها مشتمل مي‌شود . به طور كلي زنجيره تامين زنجيره‌اي است كه همه فعاليتهاي مرتبط با جريان كالا و تبديل مواد ، از مرحله تهيه ماده اوليه تا مرحله تحويل كالاي نهايي به مصرف‌كننده را شامل مي‌شود . درباره‌ جريان كالا دو جريان ديگر كه يكي جريان اطلاعات و ديگري جريان منابع مالي و اعتبارات است نيز حضور دارد . (Laudon & Laudon 2002)

بنابراين ، مديريت زنجيره تامين عبارت است از فرايند يكپارچه‌سازي فعاليتهاي زنجيره تامين و نيز جريان هاي اطلاعاتي مرتبط با آن از طريق بهبود و هماهنگ‌سازي فعاليت‌ها در زنجيره تامين تــــوليد و عرضه محصول .

 مديريت لجستيك

بخشي از SCM است كه وظيفه اصلي آن برنامه ريزي، اجرا وكنترل جريان مستقيم و معكوس مواد ، كالاها و اطلاعات مرتبط و ذخيره سازي آنها به گونه اي اثر بخش بین نقطه مبدأ و نقطه مصرف به منظور برآوردن الزامات مشتري مي باشد. لجستیک شامل یکپارچه سازی اطلاعات، حمل و نقل، موجودی کالا، انبارداری، جابجایی کالا و بسته بندی و در مواردی نیز شامل امنیت می‌شود. در واقع لجستیک قسمتی از زنجیره تامین است که ارزش زمان و مکان را به آن را می‌افزاید. عملکرد لجستیک تا حدودی شامل تدارک و خرید، برنامه ریزی و زمان بندی تولید، مونتاژ و بسته بندی و خدمات به مشتریان نیز می شود.

مدیریت زنجیره تامین در مقطع کارشناسی ارشد
دوره کارشناسي ارشد مهندسي لجستيک و زنجيره تأمين يکي از مجموعه‌هاي آموزش عالي در زمينه فني مهندسي در دوره کارشناسي ارشد، مهندسي صنايع است. فارغ‌التحصيلان اين رشته مي‌توانند به عنوان کارشناس ارشد راه‌حل‌هاي علمي و کاربردي در زمينه طراحي و بهينه‌سازي ساختار و فرآيندهاي زنجيره تأمين و بهبود عملکرد آنها و همچنين پياده‌سازي سيستمهاي مديريت زنجيره‌ تأمين را ارائه کنند.

 

ضرورت به وجود آمدن گرایش مدیریت زنجیره تامین

صنايع و سازمان های کشور همواره نيازمند آن دسته از متخصصان مهندسی صنايع هستند که ضمن آشنايی با ابزارهای مهندسی صنايع و برخورداری از ديد سيستمی، در زمينه طراحی و بهينه سازی سيستم های لجستيکی و زنجيره تأمين متبحر و توانمند باشند. با اين وجود ، دانشکده های مهندسی صنايع کشور کمتر به اين زمينه توجه نموده اند و در نتيجه، يک نياز روز افزون نسبت به تخصص مهندسی لجستيک و مديريت زنجيره تأمين در بازار کار ايجاد گرديده است و با توجه به اين مهم، گرايش مهندسی لجستيک و مديريت زنجيره تأمين می تواند با تربيت مهندسان صنايع متبحر در زمينه مديريت لجستيک زنجيره تأمين به خوبی اين خلاء بزرگ را پر نمايد و با ارتقاء و بهبود فرآيندها و سيستم های لجستيکی و زنجيره تأمين موجبات رشد و توسعه مناسب صنايع و سازمان ها را فراهم آورد.

قابليت ها و توانمندی های دانش آموختگان

از جمله قابليت ها و توانمندی ها خاص دانش آموختگان اين گرايش می توان به مواردی ازجمله  طراحی و تجزيه و تحليل سيستم های لجستيکی ، طراحی و تجزيه و تحليل انبار و عمليات های انبار داری ، طراحی و بهبود سيستم های توزيع و شبکه حمل و نقل ، طراحی و بهبود سيستم های جابجايی مواد ، تجزيه و تحليل و طراحی زنجيره تأمين ،‌تجزيه و تحليل ماهيت و وضعيت تقاضا ،‌طراحی و پيکره بندی فرآيندهای لجستيک ، تجزيه و تحليل اطلاعات در طول زنجيره تأمين و طراحی سيستم های اطلاعاتی مورد نياز برای زنجيره تأمين مورد نظر اشاره کرد.

دانشگاه هایی که در حال حاضر در این رشته در کشور دانشجو می پذیرند

دانشگاه جامع امام حسین (ع) ، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه علم وصنعت ، دانشگاه خوارزمی تهران

 

برنامه درسی صنایع گرایش لجستیک و زنجیره تأمین

تعداد کل واحدها :32 واحد

دروس اصلی : 12 واحد

دروس اختیاری : 12 واحد

پروژه و تحقیق : 8 واحد