ارگونومی کار با کامپیوتر

کار با کامپیوتر

همانطور که می دانید، امروزه استفاده از کامپیوتر در تمامی جنبه های شغلی وارد شده و تمام ادارات و افراد از این ابزار برای کار خود و یا امور دیگر استفاده می کنند .

همین موضوع سبب شده است که در بعضی افراد ، مشکلات عدیده ای نظیر گردن درد ، کمر درد ، ضعف بینایی و … دیده شود که ریشه ی آن می تواند به دلیل شرایط نا مناسب بدن هنگام کار با این ابزار ها باشد .

به دلیل اهمیت روز افزون کامپیوتر و نقش اساسی آن در زندگی بشر ، لازم است که هنگام کار کردن با این ابزار ، بدن خود را در وضعیتی قرار دهیم که موجب آسایش و آرامش جسم و روان مان باشد  .

ارگونومی یا “فاکتورهای انسانی” علم طراحی تجهیزات، محیط کار و حتی ماهیت شغلها بر اساس انطباق با افراد انجام دهنده کار است که می تواند به شما این امکان را بدهد تا با رعایت برخی اصول و نکات ، سلامتی خود را هنگام کار با این ابزارها تضمین کنید .

ارگونومی ، افراد را قادر می‌سازد که تجهیزات و شرایط  را به گونه ای رقم بزنند تا از فشار کار بر بدن افراد کاسته شود؛ ازجمله کنترل پارامترهای محیطی مانند نور، دما و نویز، ازاینرو افراد می‌توانند بسیار بهتر و موثرتر در زمانهای طولانی از این گونه ابزار استفاده کنند .

به این منظور باتوجه به نقش مهم کامپیوتر و تکنولوژی  در زندگی امروز ، بر آنیم تا با بیان اصول آرگونومی کار با کامپیوتر ، شما عزیزان را در جهت سلامتی کار با این ابزار راهنمایی کرده و اصول مهم در این زمینه را بیان کنیم .

کمترین ویژگی های یک محیط کاری مناسب برای کاربران رایانه به این شکل است :

•          وجود سیستم تهویه مطبوع
•           نورکافی و مناسب
•         استفاده از میز مخصوص که دارای ابعاد استاندارد باشد
• استفاده از صندلی مخصوص رایانه با ارتفاع قابل تنظیم برای جلوگیری از ناراحتی ستون فقرات کاربر
•   استفاده از آرم پد به منظور جلوگیری از بروز درد در ناحیه گردن، کتف، بازو و مچ
•         استفاده از زیرپایی برای جلوگیری از بی حسی پا
•    کف پوش چوبی یا پلاستیکی برای جلوگیری از ایجاد الکتریسیته ساکن

  

ویژگی های صندلی مناسب برای پشت کامپیوتر 

1- ارتفاع صندلی باید قابل تنظیم باشد. ارتفاع صندلی ، 41 تا 52 سانتی متر توصیه می شود.

2- سطح نشیمنگاه صندلی باید دارای طول و عرض 40 تا 48 سانتی متر باشد.برای افراد چاق صندلی های پهن تر توصیه می شود.

3- ضخامت تشک در حدود ۴ تا ۵ سانتی متر باشد و رویه آن از جنسی باشد که اصطلاحاً بتواند تنفس کند و لبه جلو صندلی، گرد و لبه بیرونی آن، نرم باشد.

4- زاویه پشتی با تشک صندلی ، حداقل ۹5 تا ۱۱۰ درجه باشد. 5- عرض پشتی صندلی باید حداقل 32 تا 36 سانتی متر باشد.ارتفاع پشتی صندلی را نیز بین ۵۰ تا 82 سانتی متر توصیه می کنند.صندلی باید در قسمت قرار گرفتن گودی کمر (ارتفاع 15 تا 20 سانتی متراز پایین) داری یک قوس محدب و در قسمت پشت دارای یک قوس مقعر باشد.

6- صندلی های مورد استفاده در کار با رایانه بهتر است دسته دار بوده و دسته آن با ارتفاع میز کار مطابقت داشته باشد. همچنین دارای ۵ چرخ بوده و چرخان باشد. شیب کف صندلی ۵ تا ۱۵ درجه برای تمایل به جلو و ۵ درجه تمایل به عقب را امکان پذیر سازد.

طریقه صحیح نشستن :

بهترين حالت نشستن پشت ميز اين است که کمي بدن را به عقب متمايل کنيم، به طوري که زاويه ي بين ران‌ها و تنه حدود 135 درجه شود. البته از آنجايي که اين زاويه ممکن است باعث سُرخوردن ما به عقب و حتي افتادن شود(اگر تکيه گاهي نداشته باشيم)، محققان به 120درجه هم رضايت داده اند. آنها مي گويند اين گونه نشستن مي‌ تواند باعث کاهش کمر درد شود.

بيشتر ما در طول ساعات کاري، پشت ميز و روي صندلي هايي نشسته ايم که نه به وضعيت قرار گرفتن شان توجه داريم ونه به نحوه ي نشستن خودمان روي آنها. اما وقتي که کارمان تمام مي شود، از دردي که در کمر و گردنمان حس مي کنيم، مي‌فهميم که بايد نشستن خود را اصلاح کنيم.

وقتي که زاويه ي نشستن ما قائمه باشد، انحناي طبيعي ستون فقراتمان کمتر شده و باعث مي‌ شود به صفحه هاي ژله اي بين مهره ها فشار بيشتري وارد شود. در ضمن ثابت نشستن طولاني با فشار پي در پي، باعث خوردگي و ساييدگي مهره ها و نرسيدن خون کافي به ديسک و سخت شدن و کاهش قابليت انعطاف آن مي شود.همه ي اين عوامل دست به دست هم داده و ما را دچار کمردرد مي کنند.

طریقه استفاده صحیح از موس :

موس را به آرامی در دست بگیرید و آن را در محدوده مورد نظر حرکت دهید. محکم گرفتن موس تنش زیادی را به دست وارد می کند. سعی کنید برای حرکت دادن موس مفصل آرنج را محور قرار دهید تا بدون خم شدن مچ دست امکان حرکت فراهم شود.

محل قرارگیری موس: برای یافتن بهترین محل قرارگیری موس روی صندلی خود تکیه دهید، بازوها را در موقعیت راحت (Relax) آویزان قراردهید ساعد خود را از مفصل آرنج خم کنید سطح زیر آرنج شما ارتفاع قرارگیری موس را تعیین می کند و درحرکت ساعد در همین موقعیت محدوده حرکت موس را نشان می دهد. به یاد داشته باشید که اگر موس خارج از این محدوده قرارگیرد یا به هرعلتی مثل شلوغی میز و… دور از صفحه کلید قرار گیرد، دست کاربر برای دسترسی به موس در حالت کشش قرارمی گیرد که برای رفع این مشکل یک جایگاه (Platform) برای موس درنظرگرفته می شود.

علاوه بر این موسی را انتخاب کنید که ساختار قرینه داشته و در حد امکان مسطح باشد، زیرا کف دست انسان خمیدگی آناتومیکی خاصی دارد که از برخورد کف دست با سطوح مختلف جلوگیری می کند. اندازه موس باید با دست کاربر متناسب باشد.

طریقه استفاده صحیح از کیبورد : 

صفحه كليد مورد استفاده بايد در دسترس فرد و در محلي قرار گيرد كه در هنگام كار با آن ، ساعد و بازوها زاويه اي بين 80 تا 100 درجه ايجاد نمايند . در اين حالت باز و بايد به زمين عمود باشد و مچ نبايد هيچ گونه فشاري را متحمل شود و نبايد به بالا پايين يا داخل خم شود . براي اين منظور مي توان از تكيه گاه مخصوصي استفاده نمود .
صفحه كليد بايد بطور دقيق در جلوي فرد قرار گيرد .

هنگام کار با رایانه اگر بیش ازحد به جلو خم شوید، بر شانه و عضلات گردن به علت تحمل وزن سر فشار زیادی وارد می شود. به همین علت هنگام کار با رایانه پشت خود را تا حد امکان صاف نگه دارید و از خم شدن روی صفحه کلید بپرهیزید.

طریقه استفاده صحیح از مانیتور : 

سعی کنید تا بالاترین قسمت صفحه مانیتور در امتداد دیدشما قرار بگیرد .  فاصـله بین چشــم ها تا صــفحه مانیتور بین 30 تا 60 ســانتی متر و در بعضــی مـوارد در بهترین حالت ،‌ 46 سانتی متر توصیه شده است . بنابر این سعی کنید این فاصله را حتما رعایت کنید .

 دقت داشته باشید که صفحه مانیتور نباید درخشندگی داشته باشد و نور را نیز نباید منعکس کند .جـهت کاهش انعکاس نور محیط اطراف در مانیتور ، باید ضمن تنظیم مانیتور ، درخشندگی را نیز در منبع تولید آن کنترل نمود  .

مانیتورها باید در مکانی دورتر از پنجره و در امتداد قائم با آنها قرار گیرند .  برای جلوگیری از انعکاس نور ، پس از تنظیم محیط کار می توان از یک فیلتر شیشه ای یا نوری استفاده نمود .برای جلوگیری یک زاویه دید مناسب به صورتی که صفحه مانیتور در میدان دید فرد واقع شود ، گردن باید راست نگاه داشته شود و مسیر دید نیز باید به سمت پایین باشد

نکته مهم :  به تناوب در فاصله زمانی هر 45دقیقه تا یک ساعت از جای خود بلند شوید چند قدم راه بروید، با نرمش های ساده، گردن، بازو، مچ دست و پاها را حرکت دهید.

می توانید بعد از مدت زمان طولانی کار با کامپیوتر نرمش های زیر را انجام دهید تا از خستگی جلوگیری شود :

به طور خلاصه اگر بخواهید این موارد را رعایت کنید ، ابتدایی ترین اصول ارگونومی کار با کامپیوتر در عکس زیر خلاصه می شود :

پیشنهاد می کنیم ویدیوی زیر را نیز بینید تا این اصول  به روش گرافیکی نیز در ذهن شما ثبت شود :

همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید فایل های پی دی اف زیر را نیز مطالعه کنید