کشاورزی ارگانیک چیست؟(قسمت 1) 1,173 بازدید بدون دیدگاه کشاورزی ارگانیک کشاورزی ارگانیک چیست؟ مصرف سموم و کودهای شیمیایی تاریخچه کشاورزی پایدار پیدایش فلسفه ارگانیک کشاورزی ارگانیک چیست؟ تعریف کشاورزی ارگانیک در یک سطر یا یک جمله کمی سخت و دشوار بنظر می رسد اما به طور خلاصه کشاورزی ارگانیک سیستمی است که بر حفاظت از محیط زیست و استفاده از تکنیک های طبیعی کشاورزی تاکید می کند. این سیستم فقط به محصول نهایی فکر نمی کند, و نگاهی به کل سیستم مورد استفاده برای تولید و تحویل محصولات کشاورزی دارد به همین دلیل است ما اصطلاح مزرعهی ارگانیک را به کشاورزی ارگانیک ترجیح میدهیم. برای رسیدن به این هدف, در کل چرخهی تولید و پردازش, استفاده از محصولات مصنوعی مانند ارگانیسم های اصلاح شدهی ژنتیکی، آفتکشها, مواد افزودنی و کودهای شیمیایی ممنوع است. کشاورزی ارگانیک به روشهای طبیعی کشاورزی و دانش اکولوژیکی به منظور به حداکثر رساندن سلامت طولانی مدت و بهره وری از اکوسیستم , افزایش کیفیت محصولات و حفاظت از محیط زیست متکی است. برخی تصورات غلط در زمینه کشاورزی ارگانیک وجود دارد و همین تصورات باعث میشود، سیستم کشاورزی ارگانیک بیشتر به عدم کاربرد مواد شیمیایی روی محصولات یا بازگشت به کشاورزی سنتی اطلاق شود در حالی که این روش مفهوم بسیار گستردهای دارد و نیازمند به کارگیری شیوه های عملی خاص می باشد. سعی میکنیم در سه یا چهار قسمت سیستم کشاورزی ارگانیک را بصورت مفصل مورد بررسی قرار بدهیم تا در نهایت شما قادر به ایجاد یک سیستم ارگانیک حتی در باغچه منزل خودتان باشید. مصرف سموم و کودهای شیمیایی امروزه مصرف زیاد سم و کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی در تمامی جهان و بخصوص در ایران یک معضل عمده می باشد. در حال حاضر در کشور ما سرانه مصرف سم در محصولات کشاورزی به ازای هر نفر 400 گرم و همچنین میزان مصرف کود شیمیایی از 2/5 به 3/5 میلیون تن در 10 سال گذشته افزایش داشته است. در کشاورزی متعارف از بیش از 300 نوع ترکیب شیمیایی خطرناک نظیر آفت کشها، علف کش ها و کودهای شیمیایی بمنظور کنترل آفات و حشرات و حاصلخیزي خاک استفاده می گردد که بقایای این مواد علاوه بر آلوده کردن آب های زیر زمینی و هوا ، جذب گیاهان و درختان شده و بخشی از آن در محصولات کشاورزی بعنوان نمونه میوه ها و سبزی ها رسوب کرده و در طی مصرف به بدن انسان منتقل مي شود. سلامت غذا در شرایطی بهعنوان راهبرد اصلی در دنیای امروز مورد توجه قرار گرفته که به دلیل برنامهریزی نادرست در بخش کشاورزی و مصرف بیرویه انواع سموم، علفکشها و کودهای شیمیایی، کیفیت محصولات این بخش مورد تهدید جدی قرار گرفته است. کشاورزی ارگانیک از این ظرفیت برخوردار است تا به امنیت غذایی از طریق بهبود مصرف مواد مغذی و حفظ معیشت در نواحی روستایی کمک کند و همزمان، کاهش آسیب پذیری نسبت به تغییرات آب و هوایی و افزایش تنوع زیستی را در پی داشته باشد. تاریخچه کشاورزی پایدار برای اینکه تعریفی از کشاورزی پایدار داشته باشیم باید به دو اصل توجه داشته باشیم. اصل اول در ابتدای دهه 1980 با ظهور مفاهیم کشاورزی قابل تجدید و کشاورزی پایدار تکامل یافت و در واقع مفهوم آن بر اساس اصل ” اثر متقابل اکولوژیکی” قابل توضیح است. این مفهوم در حال حاضر فلسفه کشاورزی جایگزین را تشکیل می دهد. اصل دوم نیز از سال 1987 شروع شد و اینکه کشاورزی پایدار را در مقیاس جهانی در بر دارد. در این اصل اثرات متقابل کشاورزی با جامعه مطرح است. در اوایل قرن بیستم کشاورزی ایالات متحده آمریکا در مراحل صنعتی شدن خود و در اوج توسعه بود. در ابتدای دهه 1930 تعداد مزارع به حداکثر خود یعنی 8/6 میلیون رسید. مکانیزاسیون به سرعت گسترش یافت و سطح زیر کشت توسعه یافت و کشاورزی با صنعت به رقابت پرداخت و تکنولوژی به سرعت گسترش یافت. در شروع قرن بیستم مفاهیم کلی گرایی در مقابل فرد گرایی شکل گرفت. ظهور افکار کلی گرایی که در آن به سیستم های طبیعی به عنوان یک الگو می نگرد و بر نقش کشاورز در توسعه سیستمها متکی است ، منجر به توسعه مفاهیمی شد که امروزه کشاورزی جایگزین می نامند. در طی دهه 1900 کشاورزی جایگزین به موازات کشاورزی صنعتی شکل گرفت. اولین حرکت سازمان یافته کشاورزان، جنبش کشاورزی بیودینامیکی بود که از سخنرانیهای «رودلف استینر» بنیان گذار علم شناسایی طبیعت انسانی در سال 1924 شروع شد. اصول کشاورزی بیودینامیک روشهای مناسب زراعت و باغبانی را شامل می شود و تنوع، چرخۀ مجدد مواد ،اجتناب از مصرف مواد شیمیایی، عدم تمرکز تولید و توزیع و غیره را در بردارد. از دهۀ 1920کشاورزان بیودینامیک این اصول را توسعه دادند و روشهای مناسب سنتی را مجدداً معرفی کردند. پیدایش فلسفه ارگانیک عواملی که منجر به ظهور کشاورزی ارگانیک، بیولوژیک و اکولوژیک وبالاخره جنبش کشاورزی تجدید شونده شد، به «انتشارات آلبرت هووارد» برمیگردد.کشاورزی تلفیقی، غیر متمرکز و عاری از مواد شیمیایی، بوسیله «نورث برن» در سال 1940 مطرح گردید. در اواخر دهه ی 1940 و اوایل دهه ی 1950 منابع علمی متعددی در رابطه با کشاورزی ارگانیک به چاپ رسید. «لوئیس بروم فیلد» نیز در توسعه ی کشاورزی ارگانیک ،که در آن انسان ،گیاه ودام در یک سیستم زنده با هم در ارتباط هستند، سهیم بود. وی دریافت که مهارت یک کشاورز خوب، گواهی است بر اینکه هر کس نمی تواند کشاورز باشد. محققین دیگر نیز در رابطه با صدمه به محیط و تخریب منابع که ناشی از روشهای جدید زراعت است، بحث کرده اند. آنها مکررا ً از روش «جامع نگری » در کشاورزی حمایت کرده اند. تا سالهای آخر دهه ی 1950 تکنولوژیهای صنعتی به صورت فزاینده ای تکامل یافت ؛ازجمله تخصصی شدن کشت گیاهان زراعی در مزارع و قابلیت دسترسی زیاد به کودها و آفت کش ها زیاد شد؛ کمبود نیروی کار با تراکتور مرتفع گردید ؛امکانات مالی برای سرمایه گذاری به آسانی در دسترس بود ؛با اینهمه مشکلات اساسی در این دوره، مازاد تولیدات کشاورزی بود. در اواخر دهه ی1960 و ابتدای دهه ی 1970،حوادثی باعث شد که توسعه کشاورزی و اندیشه های مربوط به آن ،فراتر از مرزهای جدید اوایل دهه ی 1960،گسترش یابد. با پیدایش سموم در زنجیر غذایی، آگاهی مردم از اثرات تکنولوژیهای مدرن برروی محیط زیست افزایش یافت ؛تجمع عناصر غذایی در آبهای سطحی وزیر زمینی و بهره برداری بی رویه از آنها زیاد شد. کمبود انرژی در ابتدای دهه ی 1970،نوعی آگاهی بوجود آورد و برای اولین بار احساس شد که منابع طبیعی زمین محدود هستند . در دهه ی 1950 به ازای هر 5بشکه ،یک بشکه مصرف می شود . پیش بینی می شود ،بین سالهای 1994 تا 2005 ،این رقم به یک بشکه به ازای هر بشکه خواهد رسید به نحوی که در آینده در آمریکا جستجو برای نفت به عنوان منبعی از انرژی ،اقتصادی نخواهد بود.همان طوریکه ذکر شد سیستمهای کشاورزی باید نیازهای انسان امروزی و آنچه را که انسان دریک دهه یا حتی یک قرن بعد نیاز دارد ،فراهم کند و بدین ترتیب کشاورزی پایدار از اهدافی است که باید هر چه سریعتر به آن دست یافت. زمانی عقیده براین بود که چون زمینهای جنگلی در دسترس است، به سهولت می توان آنها را به زمینهای کشاورزی تبدیل کرد. امروزه این عقیده تغییر پیدا کرده است ،زیرا زمانی که پوشش گیاهی حذف شود و زمین برای کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد، مشکلات زیست محیطی زیادی بوجود می آید؛ در نتیجه باید در جستجوی روشهایی برای افزایش تولید غذا بجز از راه افزایش سطح زیر کشت بود. کشاورزی ارگانیک ،نظام زراعتی است که مبتنی بر مدیریت اکوسیستم زراعتی ،تمرکز بر حاصلخیزی خاک و سلامت گیاه و عدم مصرف مواد شیمیایی مصنوعی است ،که این نظام با شرایط اجتماعی ،اقتصادی منطقه ای و محلی سازگار است . در سطح فراتر از کشاورزی ارگانیک،کشاورزی بیو دینامیک تعریف می شود که شامل ابعاد روحانی با ساختار ریتم های کیهانی ،نیروی حیاتی ، کیفیت ،تدارکات بیودینامیک ،موجود زنده مزرعه می شود. در قسمت بعدی موضوعات زیر رو مورد بررسی قرار خواهیم داد. تفاوت شیوههای کشاورزی رایج و ارگانیک چیست؟ اصول و اهداف کشاورزی ارگانیک چیست؟