دانلود مقاله چهره پیامبران و قصص قرآن در ادبیات فارسی

دریافت «جلوه خاص آیات قرآنی در ادبیات فارسی» از شبکه آموزشی پژوهشی ایران -مادسیج. هدف از ارائه این مطلب آشنایی دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی  با تاثیر پذیری ادبیات فارسی از قرآن است.

قرآن وقتى آمد و جهان بینى و تفکرى نو عرضه کرد, بسیارى از واژه ها بدون این که نسخ شوند, محتواى جدید یافتند. وقتى فارسى زبان مسلمان مى گفت: اهریمن, این دیگر همان موجود قدرتمندى نبود که با اهورا مزدا مى جنگد, در ایجاد شر و بدى درست به اندازه اهورا مزدا در ا یجاد خوبى وخیر, قدرت دارد, بلکه از این کلمه, شیطان را مى فهمید که بنده مطرودى است, در احاطه قدرت الهى. بد کار است و دشمن انسان, امّا (خالق) و خداى شر نیست, در ایجاد شر هم قدرت محدود دارد.

(خدا) ى فارسى زبانان هم دیگر اهورا مزداى درگیر در نبرد علیه اهریمن نبود.
ییکى از راههاى دگرگون شدن زبان همین است که واژگانى ازآن زبان, داراى معانى جدید شوند و کم کم معانى گذشته آنها فراموش شود.

نوع دیگر تأثیر قرآن بر زبان فارسى وارد کردن واژگان و اصطلاحات جدید بود.
قرآن و اسلام, لغات و اصطلاحات خاصى را با خود آورد که مربوط مى شد به معانى جدید و تازه فرهنگ و پیام نوى که به ارمغان آورده بود ; کلماتى مثل جهاد, شهادت, صلات, هجرت و… ونیز کلماتى مثل امام, خلیفه, جماعت و… که مربوط به عبادات و نظام فکرى و اجتماعى جدید مى ش د. طبیعى بود که این واژگان در زبانهاى دیگرى هم که این نظام فکرى اجتماعى را پذیرفته باشند, یا حتّى فقط بخواهند درباره آن سخن بگویند, راه یابد.

از مهم ترین بهره هاى زبان فارسى از قرآن این بود که قرآن به احیا, حفظ و گسترش زبان پارسى, کمک شایانى کرد.

حفظ زبان فارسى از این راه بود که مسلمانان فارسى زبان براى فهم معانى قرآن, نیاز به ترجمه قرآن داشتند. دانشمندان فارسى زبان بر اساس نیاز, به ترجمه و تفسیر قرآن همّت گماشتند. برخى از نویسندگان را نظر بر این است که نخستین ترجمه قرآن به زبان فارسى به دست سلما ن فارسى, صحابى معروف حضرت رسول اکرم (ص) انجام شد۲۱٫

در قرنهاى بعد, به دلیل ظرافت بسیار ترجمه قرآن از یک طرف و نبودن وسایل نشر از طرف دیگر, در هرگوشه اى از حوزه زبان فارسى, ترجمه یا ترجمه هایى از قرآن مجید انجام مى پذیرفت, که بیشتر به دست دانشمند ترین هاى هر زمان نگارش مى یافت. این ترجمه ها که تعدادشان کم هم نیست, نشان رویکرد گسترده اى است که مردم و دانشمندان پارسى زبان از سده هاى اول نفوذ اسلام در حوزه زبان فارسى, به قرآن وفهم و تفهیم آن داشته اند.

رضا انزابی‌نژاد، استاد بازنشستۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد است. از او ده‌ها عنوان کتاب و مقاله در زمینۀ شرح و تصحیح و ترجمه و … به یادگار مانده‌است. انزابی‌نژاد به مدّت هفت‌سال سردبیر مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد بود. او همچنین یکی از اعضای قطب علمی فردوسی‌شناسی بود. کتاب «چون من در این دیار» (جشن‌نامۀ استاد دکتر رضا انزابی‌نژاد) در سال ۱۳۸۹ به همّت تنی چند از استادان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی منتشر شده‌است.

او  علاوه بر تخصص در متون کلاسیک (به ویژه متون تاریخی دوره مغول)، نظامی گنجوی، سعدی و ادبیات معاصر، به زبان‌های خارجی: ترکی، عربی و فرانسه تسلط داشت.

دکتر انزابی نژاد از سال ۱۳۵۱ تدریس خود را در دانشگاه تبریز آغاز کرد و از سال ۱۳۶۶ تا قبل از بازنشستگی  با دانشگاه مشهد فردوسی مشهد همکاری داشت. او در این مدت علاوه بر تدریس در دانشکده ادبیات، مدیریت مجله دانشگاه ادبیات را نیز به عهده داشت.

تألیف نزدیک به ۴۰ مقاله علمی در مجلات معتبر کشور: دانشگاه‌های تهران، تبریز، مشهد، تربیت معلم و مجلات نشر دانش، آینه پژوهش سخنرانی‌های علمی در چندین کنگره از جمله کنگره جهانی فردوسی، حافظ، نظامی و فضولی بغدادی در ایران، هند، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان از کارهای ایشان است.

در سال ۱۳۸۹ دوستان و یاران دکتر انزابی نژاد برای عمری فعالیت ادبی و نوشتاری او یادنامه‌ای در بیش از ۵۰۰ صفحه را از سوی انتشارات سخن منتشر کردند به نام «چو من در این دیار».

از جمله تالیفات دکتر انزابی نژاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

فرهنگ لغت عامیانه، تصحیح و شرح مقامات حمیدی، تصحیح و شرح تجارب الامم فی تاریخ العرب و العجم، تصحیح و شرح چهار مقاله عروضی، تصحیح و شرح بوستان سعدی، فرهنگ لغت الرائد (عربی به فارسی)، رمان بابک (ترجمه از ترکی)، گزیده تاریخ بلعمی (کتاب درسی دانشگاهی)، گزیده مخزن الاسرار (کتاب درسی دانشگاهی)، گزیده کشف الاسرار میبدی (کتاب درسی دانشگاهی).

دکتر انزابی نژاد در روز جمعه ۴ اسفند و در سن ۷۶ سالگی دار فانی را وداع گفت.

دکتر رضا انزابی نژاد در مقاله ی حاضر «چهره پیامبران و قصص قرآن در ادبیات فارسی» بازتاب پیامبران و نیز قصه های قران را در ادبیات فارسی همراه با ذکر شواهد و مثال هایی نشان داده است.

   برای دسترسی به همه پاورپوینت ها،جزوات و دیگر فایل های رشته زبان و ادبیات فارسی کلیک کنید.